Każdy przedsiębiorca, niezależnie od branży, prędzej czy później spotka się z sytuacją, w której będzie musiał zmierzyć się z trudnym klientem. Aby wyjść z tej sytuacji z tarczą, a nie na tarczy, należy zachować spokój i wykorzystać umiejętność konstruktywnego rozwiązywania konfliktów. Jak poradzić sobie z trudnym klientem i rozwiązać konflikt w sposób, który satysfakcjonuje obie strony?
Kim tak naprawdę jest trudny klient?
Trudny klient to osoba, z którą trudno jest się porozumieć, a jej wymagania wydają się niemożliwe do spełnienia. Często problem nie leży wyłącznie w charakterze klienta, ale w specyficznych okolicznościach, które wpływają na jego zachowanie. Trudni klienci są bardziej wymagający, zestresowani lub po prostu mają inne oczekiwania, niż to, co faktycznie jesteśmy w stanie im zaoferować.
Jakie są rodzaje trudnych klientów?
Najczęściej spotykaną grupą trudnych klientów są osoby, które nie są w stanie jasno sprecyzować swoich oczekiwań. W rozmowie często zmieniają zdanie i nie są w stanie wskazać konkretów. Pracując z takimi osobami, należy prowadzić rozmowę w sposób precyzyjny, a także regularne podsumowywać poczynione ustalenia, aby uniknąć nieporozumień.
Zdarzają się również klienci, którzy wykazują agresywne zachowanie. Próbują narzucać swoje zdanie i nie liczą się z argumentami czy ograniczeniami, jakie musi spełnić druga strona. Często żądają nagięcia lub wręcz otwartego złamania zasad. W takich przypadkach ważne jest, aby zachować spokój i konsekwentnie trzymać się ustalonych granic.
Mianem trudnych klientów określa się też osoby, które oczekują niestandardowych, trudnych do zrealizowania usług. Często mają wygórowane oczekiwania, przez co trudno jest ich usatysfakcjonować – w końcu nie zawsze da się w pełni spełnić wizję klienta (chociażby ze względu na możliwe ograniczenia prawne lub fizyczne).
Dlaczego trudni klienci są wymagający? Co wpływa na ich zachowanie?
Trudni klienci bywają wymagający z wielu powodów. Często wynikają one z osobistych frustracji, niepewności lub stresu, który odczuwają. W niektórych przypadkach mają negatywne doświadczenia z przeszłości, co wpływa na ich podejście do współpracy. W grę często wchodzi również brak zaufania do marki, firmy lub branży, albo po prostu wrodzone, sceptyczne podejście do rzeczywistości. Powody są bardzo różne – to ważne, żeby chociaż spróbować zrozumieć, który z nich dotyczy obsługiwanego trudnego klienta.
Jak porozumieć się z trudnym klientem? Techniki rozwiązywania konfliktów
Porozumienie się z trudnym klientem nie jest proste, ale dobrze przeszkoleni sprzedawcy lub specjaliści ds. obsługi klienta są w stanie znaleźć nić porozumienia, o ile wykorzystują skuteczne techniki rozwiązywania konfliktów. Oto one!
Aktywne słuchanie
Podstawą efektywnej komunikacji z trudnym klientem jest aktywne słuchanie. Polega ono na uważnym wysłuchaniu klienta, bez przerywania, i zrozumieniu jego potrzeb oraz obaw. Warto wzbogacić wówczas rozmowę o odrobinę empatii, która powinna pomóc w rozładowaniu napięcia. Kiedy klient czuje się wysłuchany, jest bardziej skłonny do współpracy.
Precyzyjna komunikacja
Komunikując się z trudnym klientem, należy mówić w sposób jasny i zrozumiały. W ten sposób unikamy nieporozumień i budujemy zaufanie, lub przynajmniej zmniejszamy poziom nieufności. Ważne jest, aby unikać specjalistycznego żargonu, który często bywa niezrozumiały dla klientów. Należy również upewnić się, że najważniejsze informacje zostały dobrze zrozumiane.
Ustalenie granic
W przypadku trudnych klientów niezbędne jest umiejętne ustalanie granic. Jak najwcześniej, najlepiej jeszcze na początku współpracy, należy jasno określić, co jest możliwe do zrealizowania, a co nie, oraz wyjaśnić, dlaczego nie możemy zrealizować wszystkich oczekiwań klienta. Negocjacje powinny być prowadzone w sposób asertywny, ale jednocześnie trzeba pozostać otwartym na kompromisy, szczególnie w drobnych, mniej istotnych kwestiach, nawet jeśli wiąże się to z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów.
Rozwiązywanie problemów krok po kroku
Problemy zawsze trzeba rozwiązywać systematycznie – jeden za drugim, a nie wszystkie naraz. Każdy krok powinien zostać przynajmniej częściowo omówiony z klientem, aby na bieżąco monitorować postęp działań i wprowadzać niezbędne korekty. Takie podejście minimalizuje ryzyko eskalacji konfliktu.
Ochrona własnych interesów
W relacjach z trudnym klientem nie można zapominać o ochronie własnych interesów finansowych i prawnych. Należy dbać o to, aby realizowane rozwiązania były zgodne z polityką firmy i nie narażały jej na straty. Robienie wyjątków jest złym pomysłem, bo w ten sposób przekraczamy ustalone wcześniej granice i narażamy się na dalsze problemy. Jeśli jednak popełniliśmy błąd, należy wziąć za niego odpowiedzialność – jest to szczególnie istotne w sytuacjach konfliktowych.
Pozytywny akcent na koniec spotkania
Każdą rozmowę lub spotkanie z trudnym klientem warto skończyć pozytywnym akcentem. Może to być podsumowanie ustaleń, wyrażenie wdzięczności za współpracę lub zapewnienie o dalszym wsparciu. Taki gest powinien pokazuje profesjonalizm, a do tego powinien choć trochę poprawić atmosferę.
Jak zmienić negatywne doświadczenia w pozytywną relację z klientem?
Początkiem budowania pozytywnych relacji z trudnym klientem jest zrozumienie jego rzeczywistych potrzeb. Nawet jeśli początkowe doświadczenie było negatywne, należy zachować profesjonalizm i dążyć do naprawienia sytuacji, bo takie podejście przynosi długofalowe korzyści. Ważne jest, aby każda interakcja opierała się na szacunku do klienta, a celem, jaki przyświeca sprzedawcy lub key account managerowi powinno być zbudowanie solidnych podstaw współpracy.
Ważnym elementem przekształcania negatywnych doświadczeń w pozytywną relację jest systematyczne udzielanie informacji zwrotnej i monitorowanie postępów w realizacji zamówienia czy usługi. Klient, który czuje, że jego sprawa jest priorytetem, będzie bardziej skłonny do zmiany swojego nastawienia. Daleko posunięta transparentność buduje zaufanie i pozwala na uniknięcie dalszych nieporozumień.
Prezeska zarządu Polish National Sales Awards, właścicielka agencji PR Pełka i Partnerzy, członkini zarządu British-Polish Chamber of Commerce. Przewodnicząca Rady Nadzorczej spółki Sunway Network S.A. (dawniej Prosta Giełda S.A). Fellow of The Royal Society of Arts (RSA), Fellow of The Chartered Institute of Marketing.